Ανάδραση > Βιοανάδραση (Βιοανατροφοδότηση – Biofeedback) > Ανάδραση/Ανατροφοδότηση

Ανάδραση/Ανατροφοδότηση

“Ανάδραση ή ανατροφοδότηση (feedback), στα φυσικά συστήματα εν γένει, ορίζεται η προσφορά πληροφορίας κατά (ή μετά) την εκτέλεση της δράσης ενός συστήματος και έχει πάντοτε επιβεβαιωτικό ή/και διορθωτικό ρόλο.”

Δημήτρης Χρηστίδης, 2002

Αυτό με απλά λόγια σημαίνει ότι στη ζωή μας (στον κόσμο των φυσικών και βιολογικών συστημάτων τριγύρω μας), όταν ένα σύστημα ή οργανισμός πάει να κάνει (να πράξει) κάτι, ανάδραση είναι η πληροφορία που επιστρέφει από το περιβάλλον προς το σύστημα για να του πει (πληροφορήσει) καταπόσο η εντολή (πράξη) εκτελέστηκε σωστά ή λάθος. Όταν, για παράδειγμα, παίζω βελάκια (πετάω βελάκια στον στόχο), το οπτικό μου σύστημα παρακολουθεί το βελάκι που πέταξα στον στόχο και βλέποντας το που κατέληξε με ενημερώνει (εμένα: ως σύστημα / οργανισμό) για το πόσο πετυχημένη ή μή ήταν η προσπάθεια (εντολή/ δράση /αποτέλεσμά) μου.

Αυτή η πληροφορία (πόσο κοντά ήρθα στο στόχο και προς τα που πρέπει να διορθώσω) που μου παρέχεται από το περιβάλλον μου κατά ή μετά την ολοκλήρωση της πράξης μου, με καθοδηγεί και με δίνει την ευκαιρία να διορθώσω ανάλογα τις επόμενες προσπάθειές μου για να έρθω πιο κοντά στον επιθυμητό στόχο.

Ένα λιγάκι πιο σύνθετο παράδειγμα, όπου η πληροφόρηση (ανάδραση) προσφέρεται κατά τη διάρκεια της εκτέλεσης της δράσης (και όχι μετά τη δράση) είναι το να κάνει κανείς ποδήλατο ή να οδηγεί αυτοκίνητο. Στο ποδήλατο το άτομο (ως σύστημα / οργανισμός) επεξεργάζεται συνεχώς πληροφορίες σχετικά με την ισορροπία του, την πορεία του, τη θέση του συστήματός του (άνθρωπος και ποδήλατο) στον δρόμο, την κατάσταση του δρόμου (εμπόδια / λακκούβες) και πολλά άλλα θέματα που το αφορούν άμεσα ή έμμεσα. Με βάση αυτήν την επεξεργασία διορθώνει συνεχώς (άλλοτε με μεγάλες κι άλλοτε με μικρές διορθώσεις) για να μπορεί να κρατιέται “στη σέλα” και στην πορεία του.

Η ζωή μας βασίζεται σε αυτήν την πληροφορία (ανάδραση). Όταν, για να πάρουμε τηλέφωνο, πρώτα βάζουμε το ακουστικό στο αυτί μας για να ακούσουμε αν έχει σήμα και η συσκευή λειτουργεί σωστά, αυτό είναι ανάδραση. Όταν βλέπουμε τον αριθμό στην οθόνη για να βεβαιωθούμε ότι τον πληκτρολογήσαμε σωστά, αυτό πάλι είναι ανάδραση. Όταν κοιταζόμαστε στον καθρέπτη για να χτενιστούμε ή να μακιγιαριστούμε, κι αυτό είναι ανάδραση (και ο καθρέπτης βέβαια, “συσκευή ανάδρασης”).

Η ιδέα είναι ότι κάποιες φορές την ανάδραση την δεχόμαστε ρητά και άλλες άρρητα: τι θα συμβεί αν ο ποδηλάτης κλείσει τα μάτια του; [ρητή] – έχει την ίδια σημασία εάν κάποιος έχει φαγούρα και ξύνεται; [άρρητη].

Στην επόμενη σελίδα θα δούμε απλά παραδείγματα για το πως λειτουργεί η ανάδραση στα φυσικά και στα βιολογικά συστήματα