Ανάδραση > Βιογραφικό Δημήτρη Α. Χρηστίδη > Βιβλία Δημήτρη Α. Χρηστίδη

Βιβλία Δημήτρη Α. Χρηστίδη

Kalat, J.W. (1997). Βιολογική Ψυχολογία, Τόμος 1, 5η Έκδοση. (Α. Α. Καστελλάκης & Δ. Α. Χρηστίδης, Επιμ. Μετάφ. & Μετάφ.). Αθήνα: Έλλην.

Περιγραφή: Επιμέλεια μετάφρασης του 1ου τόμου του βιβλίου “Biological Psychology” του J. W. Kalat, το οποίο αναγνωρίζεται διεθνώς ως ένα από τα κορυφαία του είδους του. Τα κεφάλαια του βιβλίου είναι:

Κεφ.1 «Σφαιρική θεώρηση της Βιολογικής Ψυχολογίας» Σελ. 3-12
Κεφ.2 «Νευρικά κύτταρα και νευρικές ώσεις» 24-51
Κεφ.3 «Συνάψεις και φάρμακα» 58-88
Κεφ.4 «Η ανατομία του νευρικού συστήματος & μέθοδοι έρευνας» 94-134
Κεφ.5 «Η ανάπτυξη και η εξέλιξη του εγκεφάλου» 144-174
Κεφ.6 «Η όραση» 180-228
Κεφ.7 «Οι άλλες αισθήσεις» 234-267
Κεφ.8 «Η κίνηση» 272-301
Παρ.Α «Γενετική και εξέλιξη» 306-317
Παρ.Β «Συνοπτική βασική χημεία» 322-325
Τα κεφάλαια 5, 7, 8 και τα παραρτήματα Α και Β μεταφράστηκαν από τον Δ. Α. Χρηστίδη και τους συνεργάτες του. Το βιβλίο αυτό είναι το πρώτο (και μοναδικό μέχρι σήμερα) του είδους του που κυκλοφορεί στην Ελληνική γλώσσα. Χρησιμοποιείται από πολλούς φοιτητές και επαγγελματίες του χώρου.

Kalat, J.W. (1998). Βιολογική Ψυχολογία, Τόμος 2, 5η Έκδοση. (Α. Α. Καστελλάκης & Δ. Α. Χρηστίδης, Επιμ. Μετάφ. & Μετάφ.). Αθήνα: Έλλην.

Περιγραφή: Επιμέλεια μετάφρασης του 2ου τόμου του προαναφερθέντος βιβλίου “Biological Psychology” του J. W. Kalat. Τα κεφάλαια του βιβλίου είναι:

Κεφ.9 «Ρυθμοί ύπνου και εγρήγορσης» Σελ. 308-340
Κεφ.10 «Η ρύθμιση των εσωτερικών καταστάσεων του οργανισμού» 342-376
Κεφ.11 «Ορμόνες και σεξουαλική συμπεριφορά» 378-413
Κεφ.12 «Συναίσθημα και στρες» 414-447
Κεφ.13 «Η βιολογία της μάθησης και της μνήμης» 448-485
Κεφ.14 «Εγκεφαλική ασυμμετρία και γλώσσα» 486-522
Κεφ.15 «Η ανάκαμψη από εγκεφαλική βλάβη» 524-547
Κεφ.16 «Η βιολογία των διαταραχών της διάθεσης, της σχιζοφρένειας και του αυτισμού» 548-584
Παρ.Γ «Κατευθυντήριες γραμμές της Αμερικάνικης Εταιρείας Νευροεπιστημών για τη διεξαγωγή ερευνών σε πειραματόζωα» 586-588
Τα κεφάλαια 9, 10, 12 και 15 μεταφράστηκαν από τον Δ. Α. Χρηστίδη και τους συνεργάτες του.

Χρηστίδης, Δ.Α. (2001). Εφαρμογές Βιοανατροφοδότησης. Αθήνα: Έλλην.

Περιγραφή: Το βιβλίο αυτό γράφτηκε για να εξυπηρετήσει τις διδακτικές ανάγκες του μαθήματος «Βιοανατροφοδότηση – 415» του Τμήματος Ψυχολογίας του ΑΠΘ. Οι φοιτητές που επιλέγουν το μάθημα έχουν ήδη μια ικανοποιητικά λειτουργική γνώση της βιολογικής βάσης της συμπεριφοράς, της ανθρώπινης φυσιολογίας και, ειδικά, της νευροφυσιολογίας της αντίδρασης του στρες του οργανισμού (καθώς έχουν ολοκληρώσει τα μαθήματα «Ψυχοφυσιολογία» και «Ψυχοφυσιολογικές Διαταραχές»). Η ύλη του βιβλίου περιέχει επίσης δημοσιευμένα άρθρα και ανακοινώσεις (κατόπιν τροποποιήσεων), που θεωρήθηκαν χρήσιμα για τη δημιουργία μιας ολοκληρωμένης εικόνας.

Κατά την άποψη του συγγραφέα, η βιοανατροφοδότηση είναι ένα ιδανικό θεραπευτικό εργαλείο, στο σύνολο του θεραπευτικού εξοπλισμού που διαθέτει ο κλινικός, ειδικά για την αντιμετώπιση των ψυχοφυσιολογικών διαταραχών. Το biofeedback δεν αποτελεί θεραπεία από μόνο του και είναι λάθος να χρησιμοποιείται χωρίς να πλαισιώνεται από ένα σωστό και ολοκληρωμένο θεραπευτικό πρόγραμμα, που στόχο έχει την σφαιρική προσέγγιση του θεραπευτικού αιτήματος. Το θέμα αυτό τονίζεται και συζητιέται με διάφορους τρόπους στα περιεχόμενα του βιβλίου.

Το πρώτο κεφάλαιο αναφέρεται στη σημασία της ανατροφοδότησης, ως διαδικασίας ενημέρωσης, επαναπροσδιορισμού και διόρθωσης, στο πλαίσιο της γνωστικοσυμπεριφορικής θεραπευτικής προσέγγισης για την αντιμετώπιση των ψυχοφυσιολογικών διαταραχών. Στόχος είναι να καταλάβει ο αναγνώστης την έννοια του να αποτελεί ο ίδιος ο θεραπευτής ένα μηχανισμό ανατροφοδότησης για τις δυσλειτουργικές και αποκλίνουσες συμπεριφορές και σκέψεις του θεραπευόμενου που πρέπει να αναπλαισιωθούν, όπως επίσης και την ανάγκη της επαρκούς αντιμετώπισης του σωματικού αιτήματος.

Το δεύτερο κεφάλαιο, διαγραμματικά, αναφέρεται στην εκπαίδευση που πρέπει να προσφερθεί στον θεραπευόμενο, προκειμένου να κατανοήσει: α) τη νευροφυσιολογία της αντίδρασης του στρες στον οργανισμό, β) τη σχέση μεταξύ συμπαθητικού και παρασυμπαθητικού νευρικού συστήματος, γ) τον παθογενετικό μηχανισμό του προβλήματος, δ) την σημαντικότητα των γνωστικών στρεσοπαραγόντων και ε) τους λόγους για την ενεργό συμμετοχή του και τον έλεγχο των γνωστικών και σωματικών του παραμέτρων. Ενώ είναι σημαντικό, για τη βελτιστοποίηση του θεραπευτικού αποτελέσματος, να αποκτηθεί λειτουργική αντίληψη αυτών των θεμάτων, δεν έχει σημασία ποια σειρά θα ακολουθηθεί ή τί παραδείγματα θα δοθούν: αρκεί να καταλάβει ο θεραπευόμενος τη σχέση τους με την εμφάνιση του συμπτώματος και την δυνατότητα ελέγχου που μπορεί να αποκτήσει.

Στο τρίτο κεφάλαιο παρουσιάζεται η «αντιμετώπιση» ως γνωστική διαδικασία εκτίμησης και διαχείρισης των στρεσοπαραγόντων. Στόχος είναι να δημιουργηθεί αντίληψη α) της υποκειμενικότητας των στρεσοπαραγόντων, β) της δυνατότητας παρέμβασης και σε επίπεδο πρόληψης και σε επίπεδο αντιμετώπισης της συμπαθητικής διέγερσης, γ) της σημασίας των «μετριαστικών παραγόντων» και δ) των αποτελεσμάτων της αποτυχημένης αντιμετώπισης.

Το τέταρτο και το πέμπτο κεφάλαιο είναι εκτενείς αναφορές στο ΗΜΓ biofeedback. Συζητιούνται η φύση και τα χαρακτηριστικά α) του ΗΜΓ σήματος και περιγράφεται το νευρομυϊκό σύστημα με τα χαρακτηριστικά των μηχανισμών του και β) των ηλεκτρονικών συσκευών που επιτρέπουν την εφαρμογή μαθησιακών διαδικασιών για την προώθηση της αποκατάστασης νευρομυϊκών συμπεριφορών. Ακολουθεί συζήτηση των χαρακτηριστικών των νευρομυϊκών παθήσεων για τις οποίες το ΗΜΓ biofeedback προσφέρεται επιτυχώς για θεραπεία και περιγράφονται οι επερχόμενες βιοχημικές και νευρο-μορφολογικές αλλαγές που σχετίζονται με βελτίωση. Το πέμπτο κεφάλαιο, για όσους κατέχουν την αγγλική γλώσσα, διαπραγματεύεται το θέμα σε μεγαλύτερη λεπτομέρεια.

Το έκτο κεφάλαιο, που προέρχεται από το υλικό της διδακτορικής διατριβής του συγγραφέα, υποδεικνύει τον βαθμό ελέγχου που μπορεί να αποκτηθεί με τη χρήση της βιοανατροφοδότησης. Εδώ το ηλεκτρομυογραφικό biofeedback χρησιμοποιείται στην εκπαίδευση διαφοροποιημένης επιστράτευσης κινητικών μονάδων σε κεφαλές του ίδιου μυός, που νευρώνονται από το ίδιο κινητικό νεύρο.

Το έβδομο κεφάλαιο αναφέρεται: Α) στα αίτια εμφάνισης και συντήρησης των κεφαλαλγιών (κεφαλαλγία τύπου τάσης και ημικρανία). Οι ίδιοι παθογενετικοί μηχανισμοί ισχύουν για το σύνολο των ψυχοφυσιολογικών διαταραχών, στα πλαίσια των χαρακτηριστικών (ανατομικών και λειτουργικών) των διαφορετικών συστημάτων του ανθρώπινου οργανισμού. Β) στην αντιμετώπιση της κεφαλαλγίας τύπου τάσης με τη χρήση του ΗΜΓ biofeedback.

Το όγδοο και το ένατο κεφάλαιο αναφέρονται στη Κροταφογναθικό Σύνδρομο. Το πρώτο από τα δύο αυτά κεφάλαια, αναφέρεται στην επιδημιολογία του, στον παθογενετικό μηχανισμό του, στη λειτουργική ανατομία του, στη διάγνωσή του και σε θεωρητικά μοντέλα που προσδιορίζουν τις μεθόδους αντιμετώπισής του. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στη χρήση του ΗΜΓ biofeedback, ως απαραίτητο θεραπευτικό εργαλείο για την ολοκληρωμένη αντιμετώπισή του. Το ένατο κεφάλαιο περιγράφει την αντιμετώπιση 22 περιστατικών με κροταφογναθικό σύνδρομο σύμφωνα με τις αρχές που προβάλλονται στο παρόν βιβλίο.

Στο δέκατο κεφάλαιο παρουσιάζεται ένα περιστατικό με «Φοβία Κεραυνών, Βροντών και Κρότων», ως παράδειγμα χρήσης ψυχοφυσιολογικών τεχνικών σε περιστάσεις που άλλες, πιο παραδοσιακές τεχνικές (συστηματική απευαισθητοποίηση, έκθεση), έχουν μειωμένη αποτελεσματικότητα. Στην αντιμετώπιση των περιστατικών που παρουσιάζονται στα κεφάλαια 9 και 10 υποδεικνύεται η ανάγκη συνδυασμού της ανατροφοδότησης με άλλες θεραπευτικές τεχνικές: από μόνη της θα είχε μειωμένη αποτελεσματικότητα.

Στο ενδέκατο κεφάλαιο, που τιτλοφορείται «Στρες και Ανοσοποιητικό Σύστημα», παρατίθενται στοιχεία για τη δημιουργία συνθηκών α) ανοσοανεπάρκειας μέσω παρατεταμένης κινητοποίησης του ψυχονευροενδοκρινικού άξονα και συμπαθητικής διέγερσης και β) ανοσοεπάρκειας μέσω ψυχοθεραπευτικής ρύθμισης του ατόμου, μείωσης του συμπαθητικού τόνου και προώθησης παρασυμπαθητικής λειτουργίας. Μεταξύ άλλων, το υλικό του κεφαλαίου αποτελεί καλό παράδειγμα για τον βαθμό ελέγχου που μπορεί να επιτευχθεί από τον γνωστικό μηχανισμό στο βιολογικό υπόβαθρό του. Τα παραρτήματα που ακολουθούν προσφέρουν χρήσιμες φόρμες για α) αρχική συνέντευξη, β) καταγραφή δεδομένων γραμμής εκκίνησης, γ) αξιολόγηση του αιτήματος και δ) παρακολούθηση της προόδου, για διάφορες κατηγορίες περιστατικών.

Δικαίου, Μ., Ρούσση, Π., & Χρηστίδης, Δ. Α. (Επιμ. Σύντ. και Έκδ.). (2004). Επιστημονική Επετηρίδα της Φιλοσοφικής Σχολής, Τμήμα Ψυχολογίας Α.Π.Θ.: Τόμος 5. Θεσσαλονίκη: Υπηρεσία Δημοσιευμάτων Α.Π.Θ./Αrt of Text.

. . .