Τα παιδιά χρειάζονται περίπου τέσσερα χρόνια για να αποκτήσουν έλεγχο της κύστης τους. Αυτός ο στόχος κατακτάται σταδιακά: πρώτα κατά τη διάρκεια της ημέρας και αρκετούς μήνες αργότερα κατά τη διάρκεια της νύχτας. Η όλη φάση, κατά κανόνα, ολοκληρώνεται πριν κλείσουν τα πέντε τους χρόνια.
Εάν το παιδί σας έχει κλείσει τα πέντε και «βρέχει» συχνά το κρεβάτι του τη νύχτα (ενδεικτικά, πάνω από δύο φορές την εβδομάδα επί τρεις συνεχόμενους μήνες), θα ήταν καλό να απευθυνθείτε στον παιδίατρο σας. Το πιθανότερο είναι ότι μάλλον θα αντιμετωπίσετε μια ιατρική κατάσταση, που λέγεται βραδινή ενούρηση ή νυχτερινή ενούρηση. Εάν το παιδί σας «βρέχει» το κρεβάτι του περιστασιακά ή λιγότερες από τις δυο φορές την εβδομάδα, δεν θα χρειαστεί να επισκεφτείτε τον παιδίατρο, παρά μόνο εάν δυσκολεύεται να ελέγξει το πιπί κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Εδώ θα σας πω τα μυστικά της Βραδινής Ενούρησης. Τι πρέπει να ξέρει ο κάθε γονιός για να μπορέσει να βοηθήσει το παιδί του να ξεπεράσει, όσο πιο γρήγορα γίνεται, αυτό το δύσκολο πρόβλημα… Θα ξεκινήσουμε από τους μύθους γύρω από τη νυχτερινή ενούρηση.
Μύθοι για τη βραδινή ενούρηση:
Ένα από τα πρώτα βήματα για την αποτελεσματική θεραπεία της Βραδινής Ενούρησης είναι η κατανόηση του προβλήματος. Υπάρχουν πολλές παρανοήσεις σχετικά με τη νυκτερινή διαβροχή / ενούρηση, όπως:
Μύθος: Τα παιδιά που βρέχουν το κρεβάτι είναι τεμπέληδες ή έχουν συναισθηματικά προβλήματα.
Γεγονός: Η νυκτερινή ενούρηση μπορεί να προκληθεί από ιατρικά ή αναπτυξιακά προβλήματα και δεν είναι ασυνήθιστη στα μικρά παιδιά.
Μύθος: Τα παιδιά βρέχονται στο κρεβάτι επειδή πίνουν πολλά υγρά πριν από τον ύπνο.
Γεγονός: Το σώμα παράγει ούρα όλη τη νύχτα, ανεξάρτητα από το πόσα υγρά το παιδί καταναλώνει πριν πάει στο κρεβάτι. Ο περιορισμός των υγρών μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο αφυδάτωσης.
Μύθος: Τα παιδιά βρέχονται στο κρεβάτι επειδή έχουν μικρές κύστες.
Γεγονός: Παιδιά και ενήλικες όλων των ηλικιών έχουν νυκτερινή ενούρηση. Η ανάπτυξη της ικανότητας να ξυπνάμε παρά την μικρή χωρητικότητα της ουροδόχου κύστης είναι αυτό που μας επιτρέπει να μην βρεχόμαστε το βράδυ.
Μύθος: Η φαρμακευτική αγωγή είναι η καλύτερη θεραπεία για τον ύπνο.
Πραγματικότητα: Μελέτες δείχνουν ότι οι συναγερμοί βραδινής ενούρησης είναι πιο αποτελεσματικοί από τη φαρμακευτική θεραπεία για τη νυκτερινή διαβροχή. Οι θετικές επιδράσεις της φαρμακευτικής θεραπείας τείνουν να σταματούν όταν διακόπτεται η φαρμακευτική αγωγή, ενώ η ικανότητα αναγνώρισης της πληρότητας της ουροδόχου κύστης, ως αποτέλεσμα της εκπαίδευσης/προπόνησης, εξακολουθεί να υφίσταται.
Μύθος: Πρέπει να περιμένετε το παιδί σας να ξεπεράσει τη βραδινή ενούρηση.
Γεγονός: Επειδή πλέον πολύ ασφαλείς και αποτελεσματικές τεχνικές για να βοηθήσουμε τα παιδιά να εξαλείψουν τη βραδινή ενούρηση, δεν υπάρχει κανένας λόγος να περιμένετε χρόνια για να σταματήσει από μόνη της η νυχτερινή ενούρηση.
Μύθος: Η νυχτερινή ενούρηση συμβαίνει επειδή τα παιδιά παραμένουν στις πάνες για πάρα πολύ καιρό.
Πραγματικότητα: Χρησιμοποιώντας πάνες μπορεί να μειωθεί η απογοήτευση των γονέων μέχρι να αρχίσει η θεραπεία.
Γιατί το παιδί μου έχει βραδινή ενούρηση;
Υπάρχουν μερικοί λόγοι που το παιδί μπορεί να έχει βραδινή ενούρηση. Περισσότεροι του ενός από αυτούς τους παράγοντες μπορούν να διαδραματίσουν κάποιο ρόλο στη νυχτερινή ενούρηση του παιδιού σας.
- Κληρονομικότητα – Η βραδινή ενούρηση είναι ‘οικογενειακή υπόθεση’. Το γονίδιο της βραδινής ενούρησης μπορεί να περάσει από τους γονείς.
- Υψηλή παραγωγή ούρων – Πιστεύεται ότι μερικά παιδιά με βραδινή ενούρηση παράγουν περισσότερα ούρα τη νύχτα από τους συνομηλίκους τους.
- Μικρή λειτουργική χωρητικότητα της ουροδόχου κύστης – Όταν η χωρητικότητα της ουροδόχου κύστης του παιδιού είναι μικρή, η κύστη είναι λιγότερο ικανή να κρατήσει μια κανονική ποσότητα ούρων τη νύχτα.
- Διαταραχή διέγερσης από τον ύπνο – Είναι γενικά αποδεκτό ότι αυτά τα παιδιά δεν ξυπνούν εύκολα και συχνά είναι αποπροσανατολισμένα όταν ξυπνούν.
- Ακανόνιστες κινήσεις του εντέρου ή δυσκοιλιότητα – Όταν το έντερο είναι γεμάτο, η ικανότητα διαστολής της ουροδόχου κύστης μπορεί να περιορίζεται ή να προκαλεί μειωμένη ευαισθησία στην πληρότητα της ουροδόχου κύστης.
- Ευαισθησίες τροφίμων – Τα εσπεριδοειδή, η καφεΐνη, τα ανθρακούχα ποτά και άλλα τρόφιμα μπορούν να συμβάλουν στην εμφάνιση της νυχτερινής ενούρησης.
Πόσο συνηθισμένη είναι η βραδινή ενούρηση;
Η ανάπτυξη του ελέγχου της κύστης είναι μια διαδικασία ωρίμανσης. Ο καθένας γεννιέται βρέχοντας το κρεβάτι. Καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν και αναπτύσσονται, το ίδιο και η ικανότητά τους να ελέγχουν την ουροδόχο κύστη.
- Μεταξύ των ηλικιών 1 και 2, έχουν μια σταδιακή αύξηση της χωρητικότητας της ουροδόχου κύστης και αρχίζουν να αισθάνονται πότε η κύστη είναι γεμάτη.
- Όταν είναι 3 και 4, μαθαίνουν να αδειάζουν ή να συγκρατούν το άδειασμα εκούσια.
- Μέχρι την ηλικία των 5 ετών, η πλειοψηφία των παιδιών έχει ένα ενήλικο πρότυπο ελέγχου και η ωρίμανση της ουροδόχου κύστης είναι πλήρης.
Ωστόσο, περίπου το 20% των παιδιών δεν έχουν αναπτύξει αυτό το πρότυπο και εξακολουθούν να έχουν επεισόδια βραδινής ενούρησης. Καθώς το παιδί σας μεγαλώνει, γύρω από αυτήν την ηλικία, αυξάνονται οι πιθανότητες ότι η σωστή παρέμβαση θα σταματήσει τη νυχτερινή ενούρηση μέσα σε λίγες εβδομάδες. Είναι λάθος να περιμένετε χρόνια ελπίζοντας ότι θα εξαφανιστεί: σκεφτείτε πόσο υποφέρει το παιδί σας (και εσείς;) ψυχολογικά και συναισθηματικά…
Ιατρικά αίτια της βραδινής ενούρησης
Παρόλο που μόνο το 3% των παιδιών που βρέχουν το κρεβάτι τους έχουν ιατρικό λόγο για αυτό, είναι σημαντικό να βεβαιωθείτε ότι ιατρικά προβλήματα δεν συμβάλλουν στις υγρές νύχτες του παιδιού σας. Εάν το παιδί σας αναπτύξει πρόβλημα βραδινής ενούρησης, συμβουλευτείτε τον γιατρό σας. Μερικά από τα πιο κοινά ιατρικά αίτια της βραδινής ενούρησης είναι :
- Λοίμωξη της κύστης
- Μολύνσεις νεφρών
- Διαβήτης
- Κάποια άλλη δυσλειτουργία/ανωμαλία της κύστης ή του οθροποιητικού
Πριν επισκεφθείτε τον γιατρό σας, κρατήστε ένα ημερολόγιο του προβλήματος για περίπου μια εβδομάδα. Ρωτήστε τον εαυτό σας τις ακόλουθες ερωτήσεις:
- Πότε ξεκίνησε το πρόβλημα;
- Έχει βελτιωθεί ή επιδεινωθεί από την εμφάνισή του;
- Πόσο συχνά συμβαίνουν ατυχήματα κατά τη διάρκεια της νύχτας;
- Εάν χρησιμοποιείτε πάνες ή άλλα προστατευτικά εσώρουχων, ποιοι τύποι ήταν πιο αποτελεσματικοί; Αυτά μπορούν να λειτουργήσουν ως ένα είδος μέτρησης του όγκου των ούρων.
- Το παιδί σας τείνει να κοιμάται βαριά;
Επίσης, παρακολουθείστε τους περιβαλλοντικούς παράγοντες που πιστεύετε ότι θα μπορούσαν να παίζουν ρόλο. Όσο περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να παρέχετε στον γιατρό σας τόσο πληρέστερο θα είναι το σχέδιο θεραπείας.
Τα ‘ΝΑΙ’ και τα ‘ΟΧΙ’ της βραδινής ενούρησης:
Εάν το παιδί σας παιδεύεται με τη βραδινή ενούρηση, εδώ είναι μερικά από τα ‘ΝΑΙ’ και τα ‘ΟΧΙ για την σωστότερη προσέγγιση της κατάστασης:
- Μην ανησυχείτε πάρα πολύ για τη σωστή θεραπεία, τα περισσότερα παιδιά ξεπερνούν τη νυκτερινή ενούρηση από μόνα τους.
- Μην τιμωρείτε το παιδί σας όταν βρέχεται. Η βραδινή ενούρηση δεν είναι κάτι που το παιδί σας έχει έλεγχο, επομένως η τιμωρία δεν θα είναι αποτελεσματική στην προσπάθεια να διορθωθεί πιο γρήγορα.
- Μην συγκρίνετε το παιδί σας με άλλα παιδιά – κάθε παιδί αναπτύσσεται με το δικό του ρυθμό.
- Μην περιορίζετε τα υγρά του παιδιού σας. Εάν το παιδί σας είναι διψασμένο, αφήστε το να πιει όσο νερό θέλει: τα παιδιά τείνουν να μην το πίνουν υπερβολικά. Να αποφεύγετε τα ζαχαρώδη ποτά, καθώς τα παιδιά πίνουν πολλές φορές πάρα πολλά από αυτά λόγω της γεύσης τους. Το γάλα πρέπει επίσης να αποφεύγεται, καθώς μπορεί να προκαλέσει υπνηλία.
- Επισκεφθείτε τον ιατρό σας για να αποκλείσετε τυχόν ιατρικά προβλήματα.
- Καταβάλλετε προσπάθειες ενίσχυσης της αυτοεκτίμησης του παιδιού σας. Βεβαιωθείτε πως ξέρει ότι δεν είναι μόνο του και μειώστε την αμηχανία οπλίζοντάς το με τα κατάλληλα προστατευτικά εργαλεία. Εάν χρειάζεστε βοήθεια στη σχέση σας με το παιδί σας, συμβουλευτείτε έναν έμπειρο ψυχολόγο.
- Καθορίστε με το παιδί σας τους στόχους για την αντιμετώπιση της βραδινής ενούρησης και τη χρήση ενός ασύρματου συναγερμού. Επικεντρωθείτε στις επιτυχίες και αγνοήστε τα ατυχήματα.
- Να δίνετε ιδιαίτερη προσοχή στην πρόοδο του παιδιού σας και να αναθεωρείτε το πρόγραμμα θεραπείας της βραδινής ενούρησης όπως απαιτείται. Για παράδειγμα, αν έχει πρόβλημα να ξυπνήσει με έναν ηχητικό συναγερμό, δοκιμάστε έναν άλλο ή/και κραδασμούς.
Συνήθεις θεραπείες βραδινής ενούρησης: Είναι αποτελεσματικές
Υπάρχουν πολλά βήματα που μπορείτε να ακολουθήσετε για να σταματήσετε το πρόβλημα της νυχτερινής ενούρησης του παιδιού σας. Ακολουθεί μια λίστα με κάποιες κοινές μεθόδους για την εξάλειψη της βραδινής ενούρησης, μερικές από τις οποίες είναι αποτελεσματικές και μερικές που πρέπει να αποφευχθούν:
- Περιορισμός των υγρών: Αυτό ισχύει μόνο για περίπου το 15% των παιδιών που βιώνουν βραδινή ενούρηση, καθώς η κατανάλωση υγρών δεν είναι συνήθως η αιτία του προβλήματος. Διατρέχετε επίσης τον κίνδυνο αφυδάτωσης του παιδιού σας. Ένας καλύτερος τρόπος για να διατηρηθεί η επαρκής ενυδάτωση είναι να μετακινηθεί η συνολική πρόσληψη υγρών σε νωρίτερα μέσα στην ημέρα.
- Αφύπνιση ή ρύθμιση ξυπνητηριού: Αυτό είναι σύμφωνα με το πρόγραμμα του γονέα και δεν βοηθά πολύ το παιδί σας να αναπτύξει τη δυνατότητα να ξυπνήσει με πλήρη κύστη.
- Τιμωρία: Η βραδινή ενούρηση είναι κάτι που το παιδί σας δεν έχει τον έλεγχο. Η τιμωρία της κατά πάσα πιθανότητα θα οδηγήσει σε κακή αυτοεκτίμηση, αυξημένο άγχος και επακόλουθη συνέχιση του προβλήματος.
- Θεραπεία φαρμάκων: Η DDAVP είναι μια συνθετική εκδοχή της αγγειοπιεστίνης (φυσική αγγειοσυσταλτική ορμόνη) και χορηγείται ως ένα μικρό χάπι. Το DDAVP μειώνει την ποσότητα των ούρων που παράγονται τη νύχτα και σταματά το βρέξιμο σε περίπου τα μισά παιδιά που το παίρνουν. Η δοσολογία κυμαίνεται μεταξύ 1-3 δισκίων ανά νύχτα. Το Oxybutinin (Ditropan) είναι ένα φάρμακο που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία της υπερδραστήριας ουροδόχου κύστης. Αυτό μπορεί να είναι χρήσιμο σε παιδιά που αντιμετωπίζουν επείγουσα ανάγκη για ούρηση ή μεγάλη συχνότητα κατά τη διάρκεια της ημέρας καθώς και νυκτερινή διαβροχή. Ενώ τα φάρμακα μπορεί να αποτελέσουν μια προσωρινή λύση για τον ύπνο, τα περισσότερα παιδιά αρχίζουν να διαβρέχονται μόλις σταματούν να τα παίρνουν. Συμβουλευτείτε τον γιατρό σας!
- Συναγερμοί βραδινής ενούρησης: Επειδή αυτές οι συσκευές εκπαιδεύουν το παιδί σας να αναγνωρίζει την πλήρωση της ουροδόχου κύστης, οι επιπτώσεις τους θα διαρκέσουν για πάρα πολύ μετά τη θεραπεία. Το ποσοστό επιτυχίας των συναγερμών βραδινής ενούρησης είναι υψηλότερο και ο ρυθμός υποτροπής είναι χαμηλότερος από οποιοδήποτε άλλο είδος θεραπείας. Ποικίλουν από συναγερμούς που μπορούν να φορεθούν με μανταλάκια ή άλλα άγκιστρα στα εσώρουχα και το φανελάκι, συναγερμούς τύπου pad όπου μια μεταλλική επιφάνεια τοποθετείται μέσα από το εσώρουχο και ασύρματους συναγερμούς. Οι ασύρματοι, αν και λιγάκι ακριβότεροι, είναι κατά πολύ ανώτεροι όλων των άλλων καθώς αφενός δεν έχουν καλώδια και μανταλάκια να μπερδεύονται στον ύπνο του παιδιού αφετέρου είναι πιο σύγχρονοι και αποτελεσματικοί.
Βοηθήστε το παιδί σας να αποκτήσει έλεγχο:
Ενώ η βραδινή ενούρηση είναι συνηθισμένη μεταξύ των παιδιών, πολλοί υποθέτουν ότι η βραδινή ενούρηση δείχνει ότι δεν μεγαλώνουν σωστά ή αρκετά γρήγορα. Τα μεγαλύτερα παιδιά θα επωφεληθούν από το να πάρουν τον έλεγχο της θεραπείας της βραδινής ενούρησης στα χέρια τους.
Πολλά παιδιά που βρέχουν το κρεβάτι τους αισθάνονται ότι δεν θα ελέγξουν ποτέ αυτήν την κατάστασή τους και αυτό συχνά οδηγεί σε μειωμένη αυτοεκτίμηση. Συμμετέχετε το παιδί σας στη θεραπεία του, επιτρέποντάς του να λάβει όσο το δυνατόν περισσότερες αποφάσεις. Για παράδειγμα, ποιος τύπος και χρώμα του συναγερμού για τη βραδινή ενούρηση θα προτιμούσε; Ποια προστατευτική στρωμνή και εσώρουχα πιστεύει ότι θα είναι πιο άνετα;
Ένα από τα πλεονεκτήματα της θεραπείας συναγερμού βραδινής ενούρησης είναι ότι μετά από τις πρώτες δύο εβδομάδες που (ίσως και με τη βοήθεια του γονέα) ανταποκρίνεται στον συναγερμό και ξυπνάει, το παιδί έρχεται σε θέση να μπορεί να αναγνωρίσει καλύτερα τον ήχο του συναγερμού και την αίσθηση της πληρότητας της ουροδόχου κύστης . Ενθαρρύνετέ το να σηκώνεται μόνο του για να χρησιμοποιήσει το μπάνιο στον ήχο του συναγερμού.
Βοηθά επίσης να δείξετε στο παιδί σας πώς να φροντίζει το κρεβάτι σε περίπτωση νυχτερινών ατυχημάτων. Δείξτε του πως να αλλάξει τυχόν λερωμένα προστατευτικά κλινοσκεπάσματα μετά από ένα ατύχημα. Εκπαιδεύστε το μερικές φορές και στη συνέχεια να το ενθαρρύνετε να το κάνει μόνο του στο μέλλον. Κάντε το εύκολο γι ‘αυτό, βεβαιώνοντας πάντα ότι υπάρχουν πολλά αντικείμενα αντικατάστασης, επικάλυψη και πετσέτες κοντά στο κρεβάτι.
Ένα πολύ κατατοπιστικό άρθρο για τη Βραδινή Ενούρηση θα βρείτε στην ιστοσελίδα του Παιδιάτρου κ. Μάριου Ανδρέου (Μάριος Ανδρέου, Παιδίατρος, Υπεύθυνος ΚΠΜ)
